Kişilik bozuklukları, insanların düşünce, duygu ve davranışlarının normal olmayan şekillerde sergilediği durumlardır. Kişilik bozukluklarının belirtileri genellikle çocukluk veya erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkar ve genellikle bir hayat boyu sürer.
Kişilik bozukluklarının epidemiyolojisi ve prevalansı ile ilgili istatistikler değişebilir, ancak genel olarak, kişilik bozukluklarının yaygınlığı toplumda yüzde 10 ile yüzde 15 arasındadır. Bu oranın bazı ülkelerde daha yüksek olması mümkündür.
Kişilik bozukluklarının tedavisi genellikle psikoterapi yöntemlerine dayanır. Özellikle, duygusal destek veren ve kişinin düşüncelerini ve davranışlarını değiştirmeyi hedefleyen terapiler çok yararlı olabilir. Bu terapiler arasında, kişilik bozukluklarının semptomlarını azaltmayı hedefleyen “psikodinamik terapiler”, kişinin düşüncelerini ve davranışlarını değiştirmeyi hedefleyen “davranışçı terapiler” ve kişinin zihinsel sağlığını ve günlük hayatını düzenlemeyi hedefleyen “bilişsel-davranışçı terapiler” sayılabilir. Kişilik bozukluklarının ciddiyetine göre, bazen ilaç tedavisi de uygulanabilir.
Kişilik bozukluklarının çeşitleri şunlardır:
Paranoid kişilik bozukluğu: Bu kişilik bozukluğunun belirtileri arasında, diğerlerine güvensizlik, şüphe veya şüphecilik, düşmanca düşünceler ve aşırı suçluluk duygusu gibi duygular bulunur.
Şizoid kişilik bozukluğu: Bu kişilik bozukluğu olan insanlar genellikle sosyal ilişkilerden hoşlanmaz ve diğer insanlarla iletişim kurmaktan kaçınırlar.
Şizotipal kişilik bozukluğu: Bu kişilik bozukluğu olan insanlar genellikle düşüncelerini anlamaya çalışırken zorluk çekerler ve garip düşünceleri ve inançları olabilir.
Antisosyal kişilik bozukluğu: Bu kişilik bozukluğu olan insanlar genellikle diğer insanların haklarını önemsemez ve yasa dışı davranışlarda bulunurlar.
Sınırda (Borderline) kişilik bozukluğu: Bu kişilik bozukluğu olan insanlar genellikle duygularını kontrol edemezler ve sık sık duygusal değişiklikler yaşarlar.
Histrionik kişilik bozukluğu: Bu kişilik bozukluğu olan insanlar genellikle dikkat çekmeyi ve yüksek düzeyde ilgi görmeyi arzularlar ve davranışlarını sıklıkla abartılı hale getirirler.
Narsisistik kişilik bozukluğu: Bu kişilik bozukluğu olan insanlar genellikle çok bencil ve özelleştirilmiştir ve diğer insanların ihtiyaçlarını göz ardı ederler.
Çekingen kişilik bozukluğu: Bu kişilik bozukluğu olan insanlar genelde diğer insanlardan uzak durmayı tercih ederler ve yeni ilişki kurmaktan korkar veya kaçınırlar.
Bağımlı kişilik bozukluğu: Bu kişilik bozukluğu olan insanlar genelde başkalarının yardımına ve desteğine ihtiyaç duyarlar ve kendi kararlarını almakta zorlanırlar.
Obsesif-Kompulsif kişilik bozukluğu: Bu kişilik bozukluğu olan insanlar genellikle mükemmeliyetçi bir tutumda olurlar ve değersiz nesnelerden kurtulmakta zorlanırlar.