Hazırlayan: Uzman Klinik Psikolog Rafi Balıkçı
Duygusal çıkarsama, gerçekleri göz ardı ederek ya da önemsemeyerek sadece duygusal hissettiğimiz şeyin doğru olduğuna inanmaktır. Bu durumda, objektif gerçekler ve somut kanıtlar göz önüne alınmaz, yerine sadece duygusal deneyim ve algılar ön plandadır. Örneğin, bir kişi başarılar elde etmiş olabilir, ancak duygusal olarak kendini başarısız hissediyorsa, bu kişi gerçekleri göz ardı edip, duygusal hissiyatına odaklanarak kendini başarısız olarak kabul edebilir. Bu durum, objektif gerçeklerle duygusal algılar arasındaki çatışmayı yansıtabilir.
Ancak, bu duygusal çıkarsamanın gerçeklikle uyumlu olmadığına dair tersine kanıtlar olsa bile, bu hissiyat genellikle bireyin düşünce süreçlerini etkiler. Bu durumda, objektif başarılar ve olumlu geri bildirimler dikkate alınmaz, yerine olumsuz duygusal durumlar öne çıkar. Bu çıkarsamaya dayalı inançlar, kişinin kendine olan güvenini sarsabilir ve olumsuz bir içsel monolog oluşturabilir.
Bu tür bir düşünce kalıbıyla başa çıkmak, duygusal deneyimleri anlamak ve objektif gerçekleri değerlendirmek için farkındalık geliştirmeyi içerebilir. Gerçeklikle uyumlu bir değerlendirme yapmak, kişinin kendini daha sağlıklı bir şekilde değerlendirmesine ve duygusal refahını artırmasına yardımcı olabilir. Bu süreç, bireyin kendi içsel düşünce kalıplarını sorgulamasını, olumlu yönlerini fark etmesini ve başarılarına daha adil bir bakış açısıyla yaklaşmasını sağlayabilir.
Gelin beraber bazı örnekler üzerinden Duygusal Çıkarsamayı yakından inceleyelim!
Emine, bir pazarlama yöneticisi olarak şirketteki görevini yerine getirmeye çalışıyor. Sürekli olarak yeni stratejiler geliştirmek ve hedeflere ulaşmak zorunda olan Emine, iş yaşantısındaki bu yoğun temponun etkisiyle zamanla aile ilişkilerini ihmal etmeye başlıyor.
Kaan, satış departmanının sorumlusu olarak sürekli olarak müşteri beklentilerini karşılamaya çalışıyor. Yoğun rekabet ortamı ve satış hedefleri nedeniyle stres altında olan Kaan, iş yaşantısındaki bu baskıların kişisel hayatına olumsuz etkiler yaptığını fark ediyor.
Merve, pazarlama stratejilerini geliştirmeye çalışırken iş yaşantısındaki zorluklarla baş etmekte zorlanıyor. Yoğun bir çalışma temposu ve rekabetin getirdiği stres, Merve’nin duygusal sağlığını etkilemeye başlıyor. Merve, bu zorluklarla başa çıkabilmek ve duygusal dengesini sağlamak için bir psikologa başvuruyor.
Ahmet, satış departmanındaki sorumlulukları nedeniyle ailesiyle yeterince vakit geçiremiyor. Aile içindeki iletişim sorunları, Ahmet’in iş ve aile yaşantısı arasında denge kurma çabalarını zorlaştırıyor. Ahmet, aile bağlarını güçlendirmek ve sorunları çözmek adına bir aile terapistiyle görüşmeye karar veriyor.
Elif, pazarlama uzmanı olarak çalışırken işten arta kalan zamanlarda sosyal çevresiyle iletişim kurmaya çalışıyor. Yoğun iş temposu nedeniyle sosyal etkinliklere katılamayan Elif, bu durumun sosyal izolasyona neden olabileceğini fark ediyor. Elif, daha fazla sosyal etkinliğe katılmak ve dengeyi sağlamak için çaba harcamaya karar veriyor.
Şimdi de bazı önerilerim var!
- Duygusal Farkındalık Geliştirme: Profesyoneller, duygusal farkındalık geliştirmeye odaklanarak duygusal deneyimlerini anlamalı ve yönetmelidir. Bu, stresle başa çıkma ve duygusal dengeyi koruma konusunda yardımcı olabilir.
- İş ve Özel Hayat Dengesi: İş yaşantısı ile kişisel yaşam arasında denge kurma çabaları önemlidir. Belirli zaman dilimlerini aile ve sosyal etkinliklere ayırmak, sağlıklı bir yaşam dengesi oluşturabilir.
- Profesyonel Destek Arayışı: İş stresi ve duygusal zorluklarla başa çıkmak için bir uzmandan destek almak önemlidir. Psikolog veya terapist, bireylere duygusal sağlık konusunda rehberlik edebilir.
- Sosyal Bağlantıları Güçlendirme: Sosyal izolasyonun önüne geçmek için sosyal etkinliklere daha fazla katılım sağlamak, arkadaşlık ilişkilerini güçlendirebilir ve duygusal destek sunabilir.
- Hedeflerin ve Beklentilerin Yeniden Değerlendirilmesi: Bireyler, iş hedeflerini ve performans beklentilerini gerçekçi bir şekilde değerlendirmelidir. Aşırı rekabetçi bir ortamda kendilerine adil bir değerlendirme yapmak, duygusal sağlıklarını olumlu yönde etkileyebilir.
